COVID-19 အန္တီဂျင် စမ်းသပ်ခြင်း
၂၀၀ ဘတ်

၁၅ မိနစ်အတွင်း ရလာဒ်ရရှိပါသည်

ကြိုတင်ကြာမြင့်စွာ ကြိုတင်မှာယူရန်မလိုအပ်ပါ

အထူးညွှန်ကြားချက်: ကျေးဇူးပြု၍ စမ်းသပ်မှုရယူရန်လာစဉ်၌ မှတ်ပုံတင်ကတ် (သို့) နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ယူဆောင်လာပါ။

COVID-19: အနှစ်ချုပ်နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှု

COVID-19 သည် အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပြီး ၎င်းကို SARS-CoV-2 ဟုခေါ်သော ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အသစ်မှ ဖြစ်ပွားသည်။ ဤဗိုင်းရပ်စ်ကို ပထမဦးဆုံး ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် တရုတ်နိုင်ငံ ဂူဟမ်းမြို့တွင် တွေ့ရှိခဲ့ပါသည်။ ၎င်းသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းအတိုင်းအတာဖြင့် ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ ခုနှစ် မတ်လတွင် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) မှ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကပ်ရောဂါအဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။

ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခြင်းသည် ရောဂါခံသူမှ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ နှာချေခြင်း သို့မဟုတ် စကားပြောရာတွင် ထွက်လာသော အသက်ရှုရင်းဖျန်းမှုများမှတစ်ဆင့် ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မကြာသေးမီက ကူးစက်သောမျက်နှာပြင်များကို ထိတွေ့ပြီးနောက် ချွဲ၊ နှာခေါင်း သို့မဟုတ် မျက်လုံးကို ထိမိခြင်းကြောင့်လည်း ကူးစက်နိုင်သည်။

ရောဂါ၏ ပုံမှန်လက္ခဏာများမှာ ကိုယ်အပူချိန်မြင့်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ မောပန်းခြင်းနှင့် အသက်ရှူခက်ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း လူအချို့တွင် မည်သည့်လက္ခဏာမျှ မပေါ်ပေါက်ပါ။ ပြင်းထန်သောအခြေအနေများတွင် COVID-19 သည် 폐炎 (အဆုတ်ရောင်ခြင်း)၊ အလွန်ပြင်းထန်သော အသက်ရှုအခက်အခဲဆိုင်ရာ ရောဂါများ (ARDS)၊ အရေးကြီးအင်္ဂါအလုံးစုံ ချို့ယွင်းခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်းကိုဖြစ်စေနိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် နှလုံးရောဂါ၊ ဆီးချိုရောဂါ၊ သို့မဟုတ် ကိုယ်ခံအားနည်းသူများတွင် စွဲစွဲမြဲမြဲဖြစ်ပွားနိုင်သည်။

ကမ္ဘာအနှံ့ COVID-19 ကို ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် လူမှုအကွာအဝေးရှိအောင်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ မျက်နှာဖုံးတပ်ဆင်ခြင်း၊ လက်ဆေးခြင်း၊ စမ်းသပ်ခြင်း၊ ကိုင်တွယ်အနီးအနားရှိသူများကိုလိုက်ရှာခြင်းနှင့် အချို့အချိန်များတွင် သီးသန့်ထားခြင်း (quarantine) နှင့် လုပ်ငန်းပိတ်ခြင်း (lockdown) များ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ရောဂါကူးစက်နှုန်းကို လျှော့ချရန်နှင့် ကျန်းမာရေးစနစ်ကို ထိန်းသိမ်းရန် ရည်ရွယ်သည်။

ကပ်ရောဂါကို ထိန်းချုပ်နိုင်သည့် အရေးကြီးဆုံးအချက်မှာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအတွင်း ဗှေးဆေးများကို အလျင်အမြန်ဖန်တီး၍ ဖြန့်ဖြူးနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ Pfizer-BioNTech၊ Moderna၊ AstraZeneca၊ Johnson & Johnson တို့က ထုတ်လုပ်သောဗှေးများသည် အလွန်ပြင်းထန်သောရောဂါလက္ခဏာ၊ တိုက်ခန်းတက်ရန်လိုအပ်မှုနှင့် သေဆုံးမှုကို ကာကွယ်နိုင်သော ထိရောက်မှုရှိကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ သည်ဗှေးများကိုကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ အများအပြားထိုးနှံနိုင်ခဲ့ပြီး လူထု၏စုစုပေါင်း ခန္ဓာကိုယ်ခံနိုင်စွမ်း တိုးမြှင့်ရန်နှင့် ဆေးရုံစနစ်ပေါ်ရှိဖိအားကို လျှော့ချနိုင်ခဲ့သည်။

သို့သော် မတည်ငြိမ်မှုများသည် ဆက်လက်တည်ရှိနေပြီး ဗိုင်းရပ်စ်အမျိုးအစားအသစ်များဖြစ်ပေါ်လာခြင်းကြောင့် ကူးစက်နှုန်း၊ ရောဂါပြင်းထန်မှုနှင့် ဗှေးထိုးကာကွယ်မှုထိရောက်မှုများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် လက်ရှိကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် ဗှေးထိုးတိုးမြှင့်ခြင်း၊ ဆေးပညာသုတေသန ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပုံစံပြောင်းလဲမှုကို မျှော်စင်ထားကာစောင့်ကြည့်ခြင်းနှင့် အများပြည်သူကျန်းမာရေးကဏ္ဍများကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။

COVID-19 ကပ်ရောဂါသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းကျန်းမာရေးစနစ်များကို ချော်ချူးစေခဲ့ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပညာရေးလုပ်ငန်းများကိုလည်း ထိခိုက်စေခဲ့သည်။ ထို့အပြင် မသိမသာဖြစ်နေသော တာဝန်မဲ့မှု၊ လူမှုကင်းမဲ့မှု နှင့် စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာများလည်း အများအပြား ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ထိုသို့သော ရေရှည်သက်ရောက်မှုများကို လျှော့ချရန်နှင့် မျှော်လင့်နိုင်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာကျန်းမာရေးအရေးအခင်းများအတွက် ပြင်ဆင်မှုရှိရန်အတွက် နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ သိပ္ပံနည်းပညာတိုးတက်မှုနှင့် သေချာသော ကျန်းမာရေးစနစ်စီမံခန့်ခွဲမှုများသည် အရေးကြီးပါသည်။